Bu yazımızda sizlere saat nasıl ortaya çıktı?, saat ne zaman bulundu? ve su saatini kim buldu? gibi soruların cevabını bulmaya çalışacağız.
“Saatin kendisi mekan, yürüyüşe zaman, ayarı insandır.” der Ahmet Hamdi Tanpınar, zamanın ayarı insanla ilintidir. Her ne kadar bugün hiç birşeye demesek zamanda kaybolsak bile saatin rolü hayatımızda büyük.
Hemen hemen her şeyimizi saate göre ayarlıyoruz. Gün, saate bakmakla başlıyor, ben yine saatle sona eriyor.
Saatin kaç olduğunu anlamak adına saatin icadından önce başka yollar denenmiş. Günü başlatıp bitiren güneş, insanoğluna bu konuda yol göstermiş.
Saat Ne Zaman Bulundu?
İnsanlar güneşin gökyüzündeki hareketlerine bakmış ve gölgeler izlemişler. Üzerinde işaretler olan dayandıkça işaretleri silinen, mumlar denemişler. Yağı bittikçe zamanın geçtiğini anlatan, gaz lambaları ve kum saatleri yapmışlardı. Uzak doğuda yakılan tütsünün ne kadarının bittiğine bakmışlar.
Su saatini kim bulmuş? sorusunun cevabını verecek olursak. M.Ö 325 Antik Yunanistan su saatleri yapılmış. Yunanlar su saatine su hırsızı dermiş. Taştan yapılan su saatlerinin içine işaretler kazınırmış. Ya sürekli aynı hızla damlayan suyun içlerine dolmasıyla yada içlerindeki suyun boşalmasıyla zamanı anlarlarmış.
ilk icat edilen saat ise 1524’te Alman kilit ustası Petr Heniye tarihte bilinen ilk kurmalı saat üretir. O zamana kadar mekanizmaları çalıştırmak için sürekli yer değiştiren ağırlıklar vardı. Kurmalı saatler yayları gevşedikçe zamanı göstermemeye başlıyordu. Ama onların sayesinde taşınabilir saatler öğretilmeye başlandı.
1575’te gelindiğinde saat ne zaman icat edildi? sorusunun cevabı niteliğinde. İsveç ve İngiliz üreticiler ortaya çıktı. Saat, zamanı gösteren bir araç değil, yeni ortaya çıkmış bir modaydı henüz. Parası olan herkes bir saat alıyor ve saati olmayan komşular ayıplanıyordu.
Ayrıca saat nasıl ortaya çıktığının yanında saatlerin anlamlarını da sizler için derledik bakabilirsiniz.
1800’de ilk kez bir cep kronometresi yapıldı, bu sayede saatlerde artık saniyeler de vardı. 1800 ‘lerin sonunda Amerika da ilk kez seri üretim saat yapılmaya başlandı.
1952’de ise ilk kez pil denen mucize saatlerin içine girdi. Bu sayede hiçbir kurmalı saatin ulaşamadığı kusursuzluğa ulaşıldı. 1970’de elektronik saatler piyasaya çıktı ve saatler bugünkü hallerine kavuştu.
Eğer zamanında gitmeniz gereken bir işiniz varsa alarm olmadan uyanmak zor.
Peki, çalar saat yokken insanlar nasıl da erken kalkabiliyor musunuz?
Saatin bulunma hikayesi, sabahları öten horozlar var tabi ama erken öten horozun başına geleni biliyorsunuz. Bu yüzden horozları çokta güvenmeyen insanoğlu, çözüme bir dönem suda aramış. Erkenden uyanabilmek amacıyla gece boyu fazla miktarda su içilirmiş. E, tuvalet ihtiyacı nasıl olsa insan uyandırır diye düşünülmüş.
Hristiyan toplumlar sabahları kilise çanlarıyla, Müslümanlar ise sabah ezanıyla uyanmaya çalışmışlar. Endüstriyel toplumlarsa fabrika düdüklerine kulak kesilmiş. Bir de dönemde tıklatıcılar türemiş. Sabah erken mi kalkmak istiyorsunuz? Tıklatacak saati söylüyorsunuz o gelip uzun sopasıyla pencerenizi tıklatıyor ve sizi uyandırıyor.
Bu makalemizde sizlere saat ne zaman bulunduğundan, ilk icat edilen saatten ve saatin nasıl ortaya çıktığından bahsettik.
